Polskie prawo przewiduje instytucję wyłączenia małżonka od dziedziczenia. Ta instytucja powoduje, iż w razie śmierci małżonka-spadkodawcy, mimo istnienia małżeństwa w chwili otwarcia spadku, żyjący małżonek nie będzie po nim dziedziczył.

Przesłanki wyłączenia małżonka od dziedziczenia:

1. małżonek-spadkodawca wystąpił za życia o orzeczenie rozwodu lub separacji z winy żyjącego małżonka,
2. żądanie małżonka-spadkodawcy było uzasadnione, czyli Sąd musi dojść do wniosku, że rozwód lub separacja rzeczywiście zostałyby orzeczone, gdyby małżonek-spadkodawca nadal żył.

Legitymację czynną do wystąpienia z powództwem o wyłączenie małżonka od dziedziczenia ma każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem.

Należy jednak pamiętać, iż z takim powództwem można wystąpić jedynie w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie później jednak niż rok od otwarcia spadku.

Orzeczenie o wyłączeniu małżonka od dziedziczenia ma charakter konstytutywny. Przyjmuje się fikcję prawną, w której rozwód lub separacja zostały orzeczone jeszcze przed śmiercią małżonka-spadkodawcy.