Zgodnie z treścią art. 362 kodeksu cywilnego „jeżeli poszkodowany przyczynił się do
powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu
zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.”

Powyższy przepis pozwala na zmniejszenie odszkodowania w sytuacji, gdy poszkodowany
swoim zachowaniem przyczynił się do powstania szkody. Przyczynienie ma charakter
obiektywny i każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie w ramach adekwatnego
związku przyczynowego – tzn. że sprawca ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne
następstwa wywołanej przez siebie szkody.

Z treści normy art. 362 k.c. nie wynika wprost, kiedy zachowanie poszkodowanego można
zakwalifikować jako przyczynienie. Nie można w sposób ogólny określić jakie zachowania
poszkodowanego stanowią przyczynienie do powstania czy też zwiększenia szkody. Możemy
jednak stwierdzić, iż przyczynieniem jest każde zachowanie poszkodowanego, które
pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą, za powstanie której
odpowiedzialność ponosi inna osoba.

Jako przyczynienie się traktowane jest np. wkroczenie pod nadjeżdżający pojazd, nieostrożne
przechodzenie przez jezdnię, brak zapiętych pasów podczas jazdy samochodem, a także
znajdowanie się w chwili zdarzenia pod wpływem alkoholu.

Jednak w orzecznictwie sądów powszechnych wskazuje się, iż samo ustalenie przyczynienia
się poszkodowanego nie nakłada na sąd automatycznego obowiązku zmniejszenia wysokości
odszkodowania ani nie przesądza stopnia tego zmniejszenia (np. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 29.08.2023 r., I CSK 4581/22). Jak już wspomniano, każdy przypadek
musi zostać rozpatrzony indywidualnie.

Towarzystwa Ubezpieczeń bardzo często bezpodstawnie podnoszą przyczynienie się
poszkodowanego lub błędnie i nadmiernie określają jego wysokość. W takim przypadku
zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią, która dokona analizy prawnej decyzji i oceni
zasadność przyczynienia.