Już w czasach starożytnych dochodziło do zrzeszania się zainteresowanych podmiotów w celu wspólnego ponoszenia ryzyka…

Charakterystyczne dla tych czasów było oparcie działalności na zasadach wzajemności i solidarności. Najbardziej było to widoczne w działalnościach handlowych, transportowych i rzemiośle.

Nawet za czasów Hammurabiego znane były umowy uczestników karawan w krajach Bliskiego Wschodu, w których zobowiązywali się oni wspólnie pokrywać ewentualne szkody, poniesione przez każdego uczestnika takiej umowy. Przedmiotem umów były przede wszystkim szkody poniesione w zwierzętach jucznych. Jeżeli jeden z uczestników umowy stracił zwierzę juczne, pozostali członkowie składali odpowiednią sumę, która miała tę stratę wyrównać.

Najwcześniej proces wyodrębniania się ubezpieczeń jako samodzielnej instytucji gospodarczej i prawnej nastąpił w morskiej żegludze handlowej i w handlu morskim. Stąd powszechnie przyjmowany pogląd, że kolebkę wszystkich ubezpieczeń stanowią ubezpieczenia morskie. Ubezpieczenie morskie powstało w Italii i rozprzestrzeniło się na inne kraje wraz z rozpowszechnieniem się handlu i tworzeniem się kapitału handlowo-finansowego.

Umowy pożyczki morskiej i fikcyjnej umowy kupna-sprzedaży zawierane były w formie aktów notarialnych. Akty te w I połowie XIV w. zaczęły być wypierane przez dokumenty prywatne, wystawiane na dowód zawarcia umowy. Dokumenty te otrzymały nazwę polis od włoskiego słowa polizza (pokwitowanie). Na polisach umieszczano także postanowienia stanowiące treść umowy. Polisy te wskazują wyraźnie już na oderwanie się umowy ubezpieczenia od umowy pożyczki lub fikcyjnego kupna-sprzedaży.

Impulsem do powstania pierwszych dużych prywatnych zakładów ubezpieczeń były wielkie pożary często występują ce w XVII w. w Niemczech, czy Anglii. Szczególnie ważną tendencją w rozwoju ubezpieczeń była zmiana form działalności ubezpieczeniowej. Poprzednio ubezpieczenia prowadzone były przez indywidualne osoby, a przy tym jako działalnością dodatkową zajmowali się nimi bankierzy i finansiści. Z czasem wykształcił się typ zawodowego i komercyjnego ubezpieczyciela. Indywidualni ubezpieczyciele oraz różnego rodzaju lokalne stowarzyszenia i korporacje zostały wyparte przez licznie powstające nowe typy organizacji ubezpieczeniowych o szerszym terytorialnie i rzeczowo zakresie działania, a mianowicie przez instytucje ubezpieczeń wzajemnych, przez zakłady ubezpieczeniowe w formie spółek akcyjnych i przez publiczne zakłady ubezpieczeń. Szczególnie aktywnie rozwijała się komercyjna forma prowadzenia działalności ubezpieczeniowej – ubezpieczeniowe spółki akcyjne. Powstały zarówno wielkie i wyspecjalizowane zakłady ubezpieczeń, jak i zakłady reasekuracyjne.